คำสอน " จิตใสไร้ทุกข์ " โดยพระอาจารย์มิตซูโอะ คเวสโก

จิตใสไร้ทุกข์

ถ้าเรามีปัญญาเข้าใจแล้ว จะมีความรู้สึกชัดเจนว่า ความรู้สึกน้อยใจ โกรธ กลัว เหล่านี้เกิดขึ้นจากจิตใจของเราเอง ไม่ใช่เขาพูดไม่ดี คำพูดไม่ดี สิ่งที่เราเห็น สิ่งที่เราได้ยิน ก็เป็นแค่เพียงยาระบาย คำนินทาก็เป็นยาระบาย ความรู้สึกไม่พอใจเกิดขึ้นจากจิตใจภายในของเรา เสื่อมลาภ เสื่อมยศ ทุกอย่างที่เราเห็นเราได้ยิน ก็เป็นเพียงแค่สิ่งกระตุ้นจิตใจ เปรียบเหมือนยาระบาย เปรียบเหมือนการฝังเข็มที่ต้องกระตุ้น ความรู้สึกไม่พอใจ ไม่สบายใจต่างๆ เกิดขึ้นจากภายในจิตใจของเรา เหล่านี้เป็นสิ่งปฏิกูลทางจิตใจ หากเราหยุดคิด ให้มีความรู้สึกชัดเจน เพียงครู่เดียวก็หาย เบาใจ สบายใจ เมื่อมีใครนินทาแล้วเกิดความรู้สึกไม่พอใจ ถ้าเราไม่คิดต่อก็สบายใจ หรือถ้าคิดก็จะต้องคิดดี คิดถูกว่าเป็นแค่ความรู้สึกที่เกิดขึ้นจากภายในจิตใจของเรา สิ่งภายนอกเป็นเพียงสิ่งกระตุ้นเท่านั้น

ยกตัวอย่างเช่น เมื่อเราอยู่ในป่าแล้วได้ยินเสียงตุ๊กแก ความรู้สึกต่างๆ ก็เกิดขึ้น แต่ละคนอาจรู้สึกไม่เหมือนกัน คนหนึ่งอาจได้ยินเสียงตุ๊กแกแล้วรู้สึกไม่ชอบ เพราะตุ๊กแกทำให้สถานที่สกปรก ต้องทำความสะอาด เมื่อได้ยินเสียงตุ๊กแกก็นึกภาพว่าตุ๊กแกเป็นอุจจาระ แล้วก็นึกไม่ชอบตุ๊กแก อีกคนหนึ่งอาจจะได้ยินเสียงตุ๊กแกแล้วเริ่มไม่ชอบตุ๊กแก เพราะรบกวนสมาธิ น่ารำคาญ อีกคนหนึ่งนึกถึงตอนเด็กๆ ว่าเคยกินตุ๊กแก อร่อยดี อีกคนหนึ่งเคยจับตุ๊กแกขาย 

เมื่อได้ยินเสียงตุ๊กแกก็จะนึกไปว่ามีกี่ตัว ถ้ามี ๕ ตัว เฉลี่ยตัวละ ๕๐ บาท ก็จะได้ ๒๕๐ บาท อาจจะตีราคาเป็นเงินได้ อีกคนหนึ่งที่กลัวตุ๊กแกก็จะอยู่วัดไม่ได้ทั้งๆ ที่ใครๆ ก็อยู่ได้ เด็กผู้หญิงก็อยู่ได้ บางคนรู้ว่าตุ๊กแกอยู่บริเวณที่พักก็กลัวจนนอนไม่หลับ อยู่ไม่ได้ เพราะแม่บอกว่าตุ๊กแกน่ากลัว ถ้ากัดแล้วจะไม่ปล่อยจนกว่าฟ้าจะร้อง ที่วัดก็เคยมีชาวต่างชาติเป็นฝรั่งคนหนึ่งมาพักที่วัด ตอนเช้าก็มาคุยกับอาจารย์ว่า ผมมีความสุขมาก ธรรมชาติดีมาก ตอนเช้าอากาศเย็น ได้ยินเสียงนก เสียงตุ๊กแก มันเป็นธรรมชาติ มีความสุข

ความรู้สึกนึกคิดของเราแต่ละบุคคลก็คนละจิตกัน คิดไม่เหมือนกัน ขึ้นอยู่กับประสบการณ์ในอดีตว่าเราเคยใช้ชีวิตอย่างไร ความรู้สึกนึกคิดมันก็เกิดขึ้น เราต้องเข้าใจว่าความรู้สึกต่างๆ เหล่านี้ โดยเฉพาะความไม่สบายใจนี้เกิดจากจิตใจของเรา เราจะไม่ส่งจิตออกไปรัก กลัว โกรธคนอื่น ต้องพยายามโอปนยิโก คือพยายามน้อมเข้ามาดูความรู้สึกโกรธ กลัว น้อยใจ เสียใจ โดยเข้าใจว่าความรู้สึกเหล่านี้ไม่ใช่เรา ไม่ใช่ของเรา ถ้าเราทำใจสงบนิ่งเพียงครู่เดียว ความไม่สบายใจก็หายไป ถ้าจะคิดก็คิดดีคิดถูก คิดดีคิดถูกก็เพื่อทำให้จิตใจสบาย มีความสุขใจ ถ้าเราเข้าใจจิตใจของเราเองแล้ว ก็จะสามารถทำจิตใจให้มีความสบายใจ มีความสุขใจได้